2023-2027 dönemine ait Türkiye Tarımsal Kuraklıkla Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı çerçevesinde;
Kuraklık ihtimalini önceden değerlendirmek ve gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak amacıyla oluşturulan, İl Tarımsal Kuraklık Kriz Merkezi Toplantısı; Amasya Valisi Sayın Yılmaz Doruk Başkanlığında, Amasya Belediye Başkanı Sayın Bayram Çelik, İlçe Kaymakamları, İlçe Belediye Başkanları ve İl Tarım ve Orman Müdürümüz Sayın Gürol Çetin ile İl kriz merkezi üyesi kurum ve kuruluşların temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirildi.
Toplantıda, kurum ve kuruluşların Amasya İli Tarımsal Kuraklık Eylem Planı kapsamında 2023 yılında yaptıkları çalışmalar değerlendirilerek, 2024 yılında yapılacak faaliyetler ve alınması gereken tedbirler görüşülerek karara bağlandı.
Toplantıda konuşan İl Müdürümüz Gürol Çetin;
‘’Bugün burada, 1/2/2022 tarihli ve 5140 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan, “Tarımsal Kuraklıkla Mücadele ve Kuraklık Yönetimi Çalışmaları Hakkında Karar’ın 5 inci maddesinin dördüncü fıkrasına dayanılarak, 23.07.2023 tarih ve 31901 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanarak
“Tarımsal kuraklık yönetiminin görevleri, çalışma usul ve esasları hakkında yönetmelik” hazırlanmıştır.
Bu Yönetmeliğin amacı ve kapsamı; ülkemizde yaşanması muhtemel tarımsal kuraklığın etkilerini azaltmak ve tarımsal kuraklıkla mücadele amacıyla kurulan Tarımsal Kuraklık Yönetiminin görevleri ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir.
Bu yönetmeliğin 11. Maddesi 2. Fıkrasında “Tarımsal kuraklık il kriz merkezi toplantıları başkanın uygun göreceği tarihte yılda en az bir kez toplanır.” denilmektedir. Bu amaçla bugün burada Sayın Valimizin Başkanlığında Tarımsal Kuraklık İl Kriz Merkezi Üyeleri olarak toplanmış bulunuyoruz. Kısaca konumuz olan kuraklıktan bahsetmek istiyorum:
Kuraklık, bir bölgede nem miktarındaki geçici dengesizliğin o bölgedeki su kıtlığı ile ilişkisi olarak kabaca tanımladığımız doğal bir iklim olayıdır. Herhangi bir zamanda herhangi bir yerde meydana gelebilir. Kuraktan nemli iklim tiplerine kadar her yerde görülebilir.
Başka bir tanımla ise, kuraklık yağışların, kaydedilen normal seviyelerinin önemli ölçüde altına düşmesi sonucu, arazi ve su kaynaklarının olumsuz etkilenmesi ve hidrolojik dengenin bozulmasına neden olan doğa olayı olarak da tanımlanabilir.
UNCCD (Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi) tanımına göre kuraklık ise;
«Yağışların uzun yıllar ortalamasının önemli ölçüde altına düşmesi sonucu ortaya çıkan; su, toprak ve canlı hayatı olumsuz etkileyen, hidrolojik dengede bozulmalara sebep olan doğal bir olaydır.»
Kuraklığın dört çeşidi mevcuttur.
1- METEOROLOJİK KURAKLIK
Uzun bir zaman içinde yağışın belirgin şekilde normal değerlerin altına düşmesi olarak tanımlanır. Nem azlığının derecesi ve uzunluğu meteorolojik kuraklığı belirler ve bölgeden bölgeye gelişiminde farklılıklar gözlenir. Örneğin; yağışın ve yağışlı gün sayısının belirli bir değerden az olması temeline dayanarak kurak periyotlar teşhis edilir.
2- HİDROLOJİK KURAKLIK
Hidrolojik kuraklık yeraltı su kaynakları, yüzey suları veya yağış periyotlarının etkisi ile ilişkilidir. Meteorolojik kuraklığın uzaması durumunda hidrolojik kuraklıktan söz edilir. Uzun süreli yağış azlığının kaynak seviyeleri, yüzey akışı ve toprak nemi gibi hidrolojik sistemin bileşenlerinde kendisini göstermesidir.
3-TARIMSAL KURAKLIK
Tarımsal kuraklık meteorolojik kuraklığın çeşitli özellikleri ile çok yakın ilişkilidir. Toprakta bitkinin ihtiyacını karşılayacak miktarda su bulunmaması olarak tanımlanan tarımsal kuraklık, nem kaybı ve su kaynaklarında kıtlık oluştuğu zaman meydana gelir. Ürün miktarında azalmaya, büyümelerinde değişime ve hayvanlar için tehlikeye sebep olur.
4-SOSYO-EKONOMİK KURAKLIK:
Toplumun üretim ve tüketim faaliyetlerini etkileyen su eksikliği olarak tanımlanır.
Tarımsal kuraklıkla mücadelede temel amaç, kamuoyunun bilinç düzeyini artırarak tüm paydaşları sürece dâhil etmek, arz ve talep yönetimini dikkate almak, çevresel açıdan sürdürülebilir tarımsal su kullanım planlaması ile kuraklığın yaşanmadığı dönemlerde ileriye dönük gerekli bütün tedbirlerin alınmasını sağlamaktır.
Koordinasyonu İl Müdürlüğümüz tarafından yönetilen Tarımsal Kuraklık İl Kriz Merkezi çalışmaları kapsamında, öncelikle 5140 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı 4. Madde 3. Fıkrasına istinaden 03.11.2023 tarihinde Komisyon Başkanı olan Sayın Valimizin olurlarıyla komisyon oluşturulmuştur. Ardından ilgili kurumlara yazı yazılarak konu ile ilgili yapacakları çalışmalar istenilerek İl Müdürlüğümüz teknik personellerince komisyon kararı oluşturulmuştur’’ Dedi.